Al jaren werk je als zzp’er probleemloos voor meerdere opdrachtgevers. Verschillende inkomensbronnen, diverse opdrachten en geen vuiltje aan de lucht. Plotseling trekken al je opdrachtgevers de stekker uit jullie samenwerking, behalve eentje. Je werkt dus ineens voor maar één opdrachtgever. Als gevolg hiervan kan de Belastingdienst de arbeidsrelatie tussen jou en die ene opdrachtgever gaan zien als loondienst, ofwel: dienstverband. Dit kan veel kosten voor zowel jou als je werkgever meebrengen. Hoe voorkom je zogeheten schijnzelfstandigheid?
Het verschil tussen zzp’ers en schijnzelfstandigen
Schijnzelfstandig betekent heel simpel gezegd dat je een zelfstandige (zzp’er) lijkt, maar het niet bent. Een soort verkapte loondienst dus. Een zzp’er – zelfstandige zonder personeel – bepaalt wanneer hij werkt, op welke manier hij het doet en of hij het werk zelf uitvoert of uitbesteedt.
Werk jij als zzp’er een vast aantal uren per week voor één opdrachtgever, bepaalt die opdrachtgever precies wat jij moet doen en heb je bijvoorbeeld een vaste werkplek? Dan lijkt dat wel heel erg veel op een vast dienstverband en ziet de Belastingdienst jou als schijnzelfstandige; op papier ben je zelfstandig, maar je werkt eigenlijk gewoon voor een baas.
Plotseling maar één opdrachtgever
Zoals in de introductie beschreven, kan het uiteraard voorkomen dat jij onverhoeds maar één opdrachtgever hebt. Wij zagen dat het veel gebeurde toen het coronavirus de kop opstak. Opdrachtgevers trokken de stekker uit samenwerkingen, waardoor veel zzp’ers zonder opdrachten of met maar één opdrachtgever achterbleven.
Het coronavirus is natuurlijk een actuele oorzaak, maar los daarvan zijn er meer mogelijke redenen voor opdrachtgevers om de samenwerking te beëindigen. Desalniettemin is het een vervelende situatie, zeker omdat je moet oppassen dat de Belastingdienst je niet als schijnzelfstandige bestempeld – dat levert voor zowel jou als je opdrachtgever gedoe op. Maar wanneer weet je of jij binnen de risicogroep valt?
Loop ik het risico op een boete?
Aan de hand van een aantal essentiële vragen, beoordeelt de Nederlandse Belastingdienst of er sprake is van een zzp-dienstverband of verkapte loondienst. De vragen zijn als volgt:
- Ben je verplicht tot persoonlijke arbeid? (Wat inhoudt dat je de werkzaamheden zelf moet uitvoeren en niet een ander mag vragen.)
- Bestaat er een gezagsverhouding tussen jou en de opdrachtgever? (Wat inhoudt dat je opdrachtgever bepaalt hoe jij je opdracht of werk uitvoert.)
- Ontvang je (een vast) loon (per maand) en betaalt je opdrachtgever je door als je ziek bent?
Is het antwoord op alle vragen ‘ja’? Dan ziet de Belastingdienst de samenwerking tussen jou en je opdrachtgever als loondienst. En jou als schijnzelfstandige. Is het antwoord op (minimaal) een van de vragen ‘nee’? Maak je dan geen zorgen; je bent geen schijnzelfstandige en je opdrachtgever hoeft geen loonheffingen in te houden en te betalen.
Wat zijn de gevolgen van schijnzelfstandigheid?
Wanneer de Belastingdienst jou als schijnzelfstandige ziet, dan heeft dit gevolgen voor jou en je opdrachtgever. De (mogelijke) gevolgen zijn voor jou als schijnzelfstandige als volgt:
- Correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen.
- Verlies van fiscale voordelen, bijvoorbeeld zelfstandigenaftrek, mkb-winstvrijstelling en de startersaftrek.
De (mogelijke) gevolgen voor je opdrachtgever zijn:
- Loonbelasting of -premie volksverzekeringen.
- Premies voor werknemersverzekeringen.
- Inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (werkgeversheffing Zvw en bijdrage Zvw).
Tips om schijnzelfstandigheid te voorkomen
Om te zorgen dat de Belastingdienst jou sneller als zzp’er ziet, zijn er een aantal dingen waarmee je je ‘zelfstandigheid’ aanzienlijk vergroot. Onze tips zijn als volgt:
- Werk voor een variërend aantal opdrachtgevers, het liefst drie verschillende per jaar;
- Factureer iedere opdracht die je krijgt en bevestigt apart;
- Factureer rechtstreeks aan je opdrachtgevers;
- Documenteer welke opdrachten je bevestigt en afwijst;
- Investeer in je eigen werkmateriaal en gebruik deze bij de opdrachten die je uitvoert, zowel thuis als op locatie.
Nog een laatste tip is een belangrijke; het is mogelijk een modelovereenkomst te gebruiken waarbij jij en je opdrachtgever afspraken vastleggen. (Op voorwaarde dat je in de praktijk werkt volgens die overeenkomst.) Deze overeenkomst is onderdeel van de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (wet DBA).
Echter, er blijft veel onduidelijkheid wat betreft de wet DBA. Nu geldt nog de modelovereenkomst van de Wet DBA, maar dit kan in de (nabije) toekomst veranderen. Wij houden je hier natuurlijk over op de hoogte.
Heb je nog vragen over schijnzelfstandigheid?
Heb je na het lezen van dit blog nog vragen over schijnzelfstandigheid of wil je advies over het risicoloos inhuren van zzp’ers? Wij helpen je graag! Neem contact op met onze O&S-afdeling via os@wepaypeople.nl.
